.jpg)
BAO.az. 16.12.2014. Yəqin kimsə buna etiraz etməz ki, biz, tarix yaddaşı iti olmayan bir toplumuq. Olanları tez unuduraq durumla barışar, heç nə olmamış kimi davam edərik. Bəlkə də bu xüsusiyyətdə pozitiv cəhətlər də araya bilərik. Amma unutqanlıq sindromu yaşayan toplumların tarixinə ekskurs etsək heç də uğurlu millət gerçəyilə üzləşməyəcəyik. Nə yazıq ki, bu əsnada bir zamanlar vətənimizin quzeyində yaşadıqlarımız güneyindən də yan keçməmişdir.
68 il öncə 1946-cı il dekabr ayında Pəhləvi rejiminin qoşunları Qəzvin hüdudlarından başlayaraq Güney Azərbaycan şəhərlərində amansızlıqla soyqırıma başladı. Zəncanda, Miyanada yüzlərlə soydaşımızı qanına qəltan edən Tehran qoşunu yol üstündə qarşısına çıxan qocaya,qadına, uşağa da rəhm etmədi. O tarixdən 6 onlik keçsə də düşünmürəm ki, Azərbaycan hələ də Miyanada Rüqəyyanın başına gətirilənləri, Şibli aşırımında fədai gənclərinin başlarının qurbanlıq kimi kəsilməsini , müctəhidlərin fədai qadınlarının namusunu halal elan etməsini tam unutmuşdur. Amma unutmasa belə zamanla üzləşdiyi durumla barışmaq məcburiyyətini yaşamışdır. Bir illik Milli Hökumət dönəmində İran cografiyasında görünməmiş inkişafa nail olmuşTəbrizin qan gölünə çevrildiyi o günlərdə tarix milllətimizə qarşı misli görünməmiş bir cinayətə də şahid oldu. 26 Azərda( 17 dekabr) Pəhləvi rejiminin qoşunları Təbrizi işğal edərkən minlərlə soydaşımızı qətlə yetirməklə yanaşı kitab qətliamı da həyata keçirdilər. Milli Hökumətin bir illik varlığı dönəmində çap olunan Ana dilimizdəki bütün kitablar küçələrdə qalanmış tonqallarda yandırıldı. Yeganə günahı ana dilimizdə yazılması olan minlərlə kitab..Heç bircə il belə övladlarımızın oxumasına macal tapmadığı Azərbaycan türkcəsindəki dərsliklər..Bu olay bəlkə də 20 ci əsrdə "Kitab qətliamı" kimi tarixə düşdü. Amma bəşəriyyət bu insanlığa zidd cinayətdən gerçəkdən xəbərdardırmı? Kitab qətlinə fərman verənlər və onların icraçıları haqda dünya ictimaiyyətini bu yöndə nə qədər məlumatlandıra bilmişik? Sivil dünyanı xüsusi eybəcərliyilə seçilən bu cinayət haqda məlumatlandırmaq üçün nə etmək gərəkir? Azərbaycanın diaspora qurumları bu yöndə hər hansı addım atmışdırmı? Məncə bütün bu suallar cavabsız qalacaq. Amma bəşəriyyət bu cinayəti mahiyyət etibarı ilə tanımalıdır. Və bu tanitma missiyası 21 Azər qürüru yaşayan bütün soydaşlarımızın öhdəsinə düşür. Gəlin, Seyid Cəfərlərin, Cavidlərin, Firidunların, Biriyaların bizə miras qoyduğu və tariximizdə cəmi bircə il balalarımızın öz analarının dilində oxuduqları o kitabların haqqını qismən də olsa bərpa edək.
Rüfət Muradlı
1698