BÜTÖV AZƏRBAYCAN OCAQLARI
Orxan Qafarlı: Türkdilli ölkələrdə dini radikalizminin potensialı şişirdilir [Audio-Müsahibə]

12:25 / 25-01-2017   /   baxış - 2057

Avrasiya məsələləri üzrə ekspert Qafqaz və Orta Asiyada dini radikallaşma prosesini şərh edir

Avrasiya məsələləri üzrə ekspert Orxan Qafarlı Amerikanın Səsinə müsahibədə Qafqaz və Orta Asiyada dini radikallaşma prosesini şərh edib. O, bu bölgələrdən İŞİD kimi qruplara qatılanların Türkiyədə həyata keçirilən terror hücumlarındakı rolunu dəyərləndirib. Qafarlının sözlərinə görə bu bölgələrdən olan cihadçıların sayı bəzi qruplar, o cümlədən həmin ölkələrin liderləri tərəfindən bəzən şişirdilsə də, onların varlığının ciddiyə alınmalıdır.

Sovet İttifaqında yaşamış müsəlmanlar arasında radikallaşma prosesinin 1980-ci illərdən etibarən başladığını bildirən Qafarlının söylədiklərini görə, daha sonralar Əfqanistandan gələn radikal qüvvələrin fəaliyyəti, eləcə də Çeçenistan müharibəsi kimi olaylar bu prosesi sürətləndirib.

Ekspert habelə həmin mühitdə radikallaşan insanların bir hissəsinin zamanla qaçqın olaraq Türkiyə və Qərb ölkələrinə mühacirətinə diqqət çəkir. O, İŞİD kimi terror qruplarına qatılanların sayı ilə bağlı dəqiq məlumatın olmadığını deyir.

Son vaxtlar Türkiyədə dini qruplar tərəfindən həyata keçirilən bir çox terror aktının amilləri arasında bu bölgələrə mənsub cihadçıların adı açıqlanmaqdadır.

Orhan Qafarlı deyir ki, İŞİD xüsusilə Türkiyədəki fəaliyyətlərində “Türk-İslam” coğrafiyasına mənsub qüvvələrdən istifadəyə üstünlük verir:

“DAEŞ-in (İŞİD) belə strategiyası vardır ki, Türkiyədə terror aktlarında istifadə etdiyi insanların çoxu bu bölgələrdən olur. Yəni türklərin yaşadığı coğrafiyadan. Çünki, onlar Türkiyədə üzərlərinə şübhə çəkmirlər. Kimsə Qırğızıstan, Özbəkistan, Azərbaycan və bu kimi bölgələrdən gələnlərin terrorist olmasını düşünmür...”

Şişirtmə və qara propaqanda var amma mövzu ciddidir

Qafarlı eyni zamanda bu haqda şişirtmə və qara propaqandanın da mövcud olduğunu önə çəkir.

Onun sözlərinə görə, “terroristin milliyyəti olmaz. Amma Türkiyədə bəzi qruplar bu insanların özbək, qazax, türkmən və ya qırğız olması üzərində vurğu yapırlar... Özlərinə marksist və solçu deyən bəzi çevrələr bu bölgələrə qarşı qara bir propaqanda aparıb və aktiv şəkildə etnik və dini kimliklər üzərindən xəbərlər yayırlar. Bu, bilərək həyata keçirilir.”

Orhan Qafarlı belə bir durumda Türkiyədə digər türk toplumlarının fərdlərinə qarşı mənfi hisslərin ortaya çıxa biləcəyi ehtimalı haqqında danışır:

“Türkiyədə fərqli ideologiyalar var. Misal üçün, sağ qruplar haqqında söhbət etsək, bunun mərkəz sağ ya millətçi çevrələri etkiləyəcəyini düşünmürəm. Çünki, onlar onsuz da terroristin etniki, dini və milliyyətinin olmadığını anlayırlar. Amma bu vəziyyət digər qruplara qara propaqanda yaratmaq üçün məlzəmə olacaq,” o söyləyir.

Beynəlxalq əlaqələr üzrə ekspert Orta Asiya və Qafqaz ölkələrindən olan cihadçıların sayının bu ölkələrin hakimiyyətləri tərəfindən şişirildiyinə də diqqət çəkir amma bunun təhlükənin olmadığı anlamına da gəlmədiyini deyir:

“Orta Asiya və Qafqazdaki hakimiyyətlər bu bölgələrdə radikal qrupların varlığını önə çəkib, və biz getsək bunlar gələcək və İslam Cumhuriyyəti ortaya çıxacaq deyərək propaqanda yapırlar. Amma, bütün bunlara rəğmən bunu da bilmək lazimdir ki bu qruplar yox deyildir. Bu qrupların varlığı ciddiyə alınması gərəkən bir mövzudur.”

 

AUDİO:

http://www.amerikaninsesi.org/a/3685357.html

 

BAO.AZ



İraq Türkmən Cəbhəsinin sədri Prezident İlham Əliyevə təbrik məktubu göndərib
10:01 / 06-12-2020
““Barış pınarı” Hərakatı regionun geosiyasi təlatümləri fonunda” mövzusunda növbəti diskussiya keçiriləcək
10:33 / 26-10-2019
İran səmasında ABŞ-ın məşhur U-2 kəşfiyyat təyyarəsi görünüb
23:09 / 13-07-2019
Kərkük terror hücumuna məruz qaalıb
22:57 / 01-06-2019
“ABŞ - İran qarşıdurmasında Azərbaycan” mövzusunda növbəti diskussiya keçiriləcək
21:21 / 16-05-2019
Dünya Türklərinin İttifaqının BİLDİRGƏSİ - 27.04.2019
00:27 / 13-05-2019
“Azərbaycan – Avropa Birliyi zərurəti və təhlükələri” mövzusunda növbəti diskussiya keçiriləcək
00:21 / 19-04-2019
“Genişlənən NATO və Cənubi Qafqaz” mövzusunda növbəti diskussiya keçiriləcək
23:34 / 27-03-2019
BAO-nun Türkiyə təmsilçisi Babək Türkoğlu İYİ partiyası yetkililəri ilə görüşüb
17:31 / 20-03-2019
“ABŞ-İran münaqişəsində Azərbaycan məsələsi” mövzusunda növbəti diskussiya keçiriləcək
01:56 / 08-11-2018
BAŞSAĞLIĞI
15:33 / 02-08-2018
Makıda keçirilən futzal yarışında milli şüarlar səsləndirilib
19:55 / 19-06-2018
Bozqurd işarəsi Güney Azərbaycanda türk kimliyini göstərmək anlamına gəlir – Türkiyənin keçmiş millət vəkili
19:46 / 19-06-2018
Güney Azərbaycan əhalisi Türkiyə və Azərbaycan kanallarına baxır – İran televiziyasının rəhbəri şikayətləndi
23:56 / 13-06-2018
Xamaneinin yaxın qohumları ölkəni tərk etdilər
17:29 / 13-06-2018
Türk dilində yazılmış ilk “İsgəndərnamə” Azərbaycana gətirilib
21:32 / 07-06-2018